Hoài sơn vừa là một loại lương thực vừa là một loại dược liệu đa năng, có nhiều chất có lợi cho sức khỏe. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguồn gốc, đặc điểm và các tác dụng chữa bệnh của vị thuốc Đông Y nổi tiếng này.
Tìm hiểu về dược liệu Hoài sơn
Hoài sơn là vị thuốc lấy từ rễ cây củ mài sấy khô. Loại dược liệu này có vị ngọt, trung tính, đi vào các kinh mạch của phổi, lá lách và thận.
Hoài sơn hay cây củ mài được biết đến nhiều như một loại lương thực giàu dinh dưỡng và chống đói trong thời kỳ chiến tranh.
Trong y học cổ truyền, rễ cây củ mài được dùng như một vị thuốc bổ chống cơ thể hư nhược nhờ nhiều công dụng tốt với sức khỏe. Các chức năng quan trọng là bổ tỳ vị, dưỡng phổi, bổ thận, ích tinh.
hoai son tac dung gi
Tóm tắt đặc điểm thực vật:
| Tên khoa học | Rhizoma Dioscoreae (rễ), Dioscoreae persimilis (cây)Thuộc họ Củ nâu (Dioscoreaceae). |
| Tên gọi khác | Củ mài, Khoai mài, Sơn dược, Chính hoài, Sơn thự, Chư dư, Ngọc duyên. |
| Mô tả thực vật | Cây dây leo mọc xâm lấn hoặc leo giàn. Thân thảo thường có màu tía, nhẵn và không lông. Lá hình tim, mọc so le ở phần dưới của thân, mọc đối phía trên. Hoa màu vàng, mùa ra hoa từ tháng 9 – tháng 10. Củ rễ sâu, thuôn dài, thẳng, có thể dài tới 1m. Khi còn tươi, mặt cắt có chất nhầy, màu trắng. |
| Môi trường sống | Không yêu cầu khắt khe về khí hậu, trồng được ở những vùng có khí hậu không quá lạnh. Phát triển ở vùng đất màu mỡ, tầng đất sâu, thoát nước tốt. |
| Phân bổ | Nguồn gốc ở Trung Quốc, có nhiều ở các nước Đông Á, Đông Nam Á.Ở Việt Nam cây củ mài khá phổ biến nhất là miền Bắc và Bắc Trung Bộ, có thể trồng được ở vùng núi, trung du, đồng bằng. |
Hoạt chất hóa học và Giá trị dinh dưỡng
Trong rễ cây củ mài chứa glucid (>50%), lipid, chất nhầy, mucopolysaccharides, diosgenin, allantoin, batatasin I, saponin, dopamine, axit amin thiết yếu, flavonoid và một số nguyên tố vi lượng.
Rễ củ mài cũng được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng. Nó chứa nhiều tinh bột, đường, protein. Đây là nguồn cung cấp vitamin B1 và C đồng thời chứa một lượng đáng kể kali, phốt pho, canxi, magie, sắt, kẽm, đồng và mangan.
100g hoài sơn có thể cung cấp từ 40 – 65 calo tùy thuộc vào hàm lượng nước.
8 công dụng chữa bệnh nổi bật của Hoài sơn
Kích thích lá lách và dạ dày để hỗ trợ tiêu hóa
Hoài sơn là loại thuốc và thực phẩm hoàn hảo giúp tiêu hóa và hấp thu. Do đó, trên lâm sàng nó điều trị chứng tỳ-vị bị thiếu, chán ăn, cơ thể mệt mỏi, tiêu chảy, tiêu hóa kém.
Ăn nhiều củ mài giúp làm tăng vi khuẩn Lactobacillus có lợi, ngăn chặn vi khuẩn E. coli gây loét và giảm viêm ruột.
Bổ thận và bổ tinh khí
Trong rễ củ mài chứa nhiều chất dinh dưỡng, có thể làm cho cơ thể khỏe mạnh hơn. Giúp bổ thận, tăng số lượng tinh trùng và cải thiện chất lượng tinh trùng.
Vì vậy, hoài sơn được sử dụng rộng rãi cho các trường hợp liệt dương, tiểu đêm, tiết dịch âm đạo bất thường, đi tiểu nhiều lần…
Hoài sơn giúp lợi phổi hết ho
Thành phần saponin và chất nhầy trong hoài sơn có tác dụng bôi trơn và giữ ẩm. Do đó, ích khí bổ phổi, bồi bổ âm phổi, trị ho mãn tính do phổi kém, long đờm và bệnh hen suyễn.
Giảm lượng đường trong máu, tốt cho tiểu đường
Polysaccharides được tìm thấy nhiều trong củ mài giúp giảm lượng đường trong máu. Trong khi đó, rễ củ mài còn chứa diosgenin làm tăng độ nhạy insulin (bằng cách liên kết với gamma PPAR).
Củ mài cũng là loại thực phẩm nên có trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường.
Thúc đẩy tuổi thọ, tốt cho tim mạch
Hoài sơn chứa nhiều chất nhầy protein, vitamin và các nguyên tố vi lượng, có tác dụng ngăn chặn sự kết tủa của lipid trong thành mạch máu và từ đó ngăn ngừa tim mạch.
Nhìn chung, nó có công dụng tĩnh tâm, thúc đẩy trí thông minh và kéo dài tuổi thọ.
Phòng ngừa hôn mê gan
Các nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng rễ củ mài có tác dụng an thần và có thể được sử dụng để ngăn ngừa hôn mê gan.
Điều hòa giấc ngủ và tâm trạng
Không giống như nhân sâm, dược tính của hoài khá nhẹ và chậm. Và nó có thể làm dịu tâm trạng và điều chỉnh giấc ngủ trong khi điều chỉnh chức năng của lá lách.
Cung cấp estrogen, nâng cao sức khỏe sinh sản nữ
Theo các nghiên cứu trên động vật, củ mài có thể làm tăng nồng độ progesterone và estrogen. Rễ củ mài chứa diosgenin-một phytoestrogen được coi là estrogen thực vật tự nhiên.
Trong môi trường phòng thí nghiệm, nó cũng kích hoạt enzyme aromatase, chất tạo ra estrogen. Hoài sơn thường được dùng để điều trị rối loạn kinh nguyệt, các triệu chứng do tiền và mãn kinh.
Ngoài ra, trong Y học cổ truyền, vị thuốc hoài sơn còn được sử dụng để chữa bệnh thiếu máu, đau dạ dày, đau khớp, vô kinh, kinh nguyệt không đều và các triệu chứng khác.
Cách dùng, liều dùng và chống chỉ định
Cách dùng và Liều dùng
- Rễ củ mài có sau khi phơi hái và sấy khô có thể cắt thành lát hoặc mài thành bột. Sử dụng làm thuốc sắc, uống trực tiếp hoặc uống thay nước trà.
- Chỉ nên sử dụng khoảng 10-20g hoài sơn mỗi ngày.
Ngoài ra vị thuốc này cũng được bổ sung vào thành phần của nhiều loại thực phẩm chức năng, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, nhất là trong hỗ trợ tiêu hóa.
Mua củ Mài ở đâu ?
Cửa hàng số 1:
186 Đường Số 8, Phường Tân Thuận Đông, Quận 7, TP.HCM
Cửa hàng số 2:
128 Hồng Hà, Phường 09, Phú Nhuận, TP.HCM
Cửa hàng số 3:
Chung cư Him Lam Nam Sài Gòn, đường 14, khu dân cư Him Lam, Bình Hưng, Bình Chánh
